Peryodik Cetvel Modern Peryodik Cetvel
- Bilim insanlarının atomları özelliklerine göre sınıflandırma çabalarına rağmen yine de yapılan çalışmalarda bazı tutarsızlıklar söz konusuydu. Eğer elementler sadece atom kütlesinin artışına göre dizilseydi Mendeleev’in periyodik tablosunda olduğu gibi kobalt elementinin nikelin yerinde olması gerekiyordu. Bu ve diğer bazı tutarsızlıklar, gözlenen periyodikliğin temelinde atom kütlelerinin değil de başka temel özelliklerin kullanılabileceği fikrini akla getirmiştir.
- Mendeleev’in periyodik tablo ile ilgili çalışmalarından yaklaşık 40 yıl sonra Henry Moseley’in X-ışınları ile ilgili yaptığı çalışmalar bu problemi çözdü.
- Moseley, atom numaraları 13 (alüminyum) ile 79 (altın) arasında olan 38 elementin X-ışınlarını incelediğinde, ışınların frekansı ile atom numaraları arasında bir ilişki olduğunu tespit etti.
- Moseley bu ilişkiyi kullanarak elementlerin doğru atom numaralarını tayin etti ve böylece atom kütleleri komşu ato-munkilere uygun düşmeyen K, Ni ve I’un sınıflandırılması problemini de çözmüş oldu. Moseley, periyodik yasayı;
“Elementlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri atom numarasının periyodik fonksiyonudur’ şeklinde yeniden tanımlamıştır.
MODERN PERYODİK CETVEL
IA Alkali metaller Soygazlar VIIIA
| 1. P | 1 H |
II A Toprak Alkali Met. |
IIIA Toprak Metall |
IVA Karbon grubu |
VA Azot grubu |
VIA Oksijen grubu Kalkojenler |
VIIA Halojenler | 2 He |
|||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | ||||||
| 2. P | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||
| 11 | 12 | . | B GRUPLARI |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||
| 3. P | Na | Mg | IIIB IVB | AI | Si | P | S | Cl | Ar | ||||
| 19 | 20 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | ||||||
| 4. P | K | Ca | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||
| 37 | 38 | 51 | 52 | 53 | 54 | ||||||||
| 5. P | Rb | Sr | Sb | Te | I | Xe | |||||||
| 55 | 56 | 84 | 85 | 86 | |||||||||
| 6. P | Cs | Ba | 57-71 * Lantanitler |
72 | Po | At | Rn | ||||||
| 87 | 88 | 118 | |||||||||||
| 7. P | Fr | Ra | 89.103 ** Aktinitler |
104 | |||||||||
| Sonu | 1 ile yalnız +1 yüklü |
2 ile yalnız +1 yüklü |
Genelde | 3 ile +3 yüklü |
4 ile +4,-4 |
5 ile -3 yüklü |
6 ile -2 yüklü |
7 ile -1 yüklü |
8 ile biter(2He hariç) e alıp vermez (Xe,Kr hariç |
||||
| 57 La Lantan |
58 Ce |
59 Pr |
60 Nd |
61 Pm |
62 Sm |
63 Eu |
64 Gd |
65 Tb |
66 Dy |
67 Ho |
68 Er |
69 Tm |
70 Yb |
71 Lu |
| 89 Ac Aktinyum |
90 Th |
91 Pa |
92 U |
93 Np |
94 Pu |
95 Am |
96 Cm |
97 Bk |
98 Cf |
99 Es |
100 Fm |
101 Md |
102 No |
103 Lr |
*LANTANİTLER 57-71
**AKTİNİTLER 89-103
Peryodik Cetvelde PERİYOTLAR GRUPLAR PERİYODİKLİK
- Periyodik tablo, elementlerin benzer kimyasal ve fiziksel özelliklerine göre gruplandırıldıkları bir tablodur..
- Moseley’in çalışmaları ile periyodik sitemin oluşturulması ile ilgili yapılan çalışmaların bir anlamda tamamlanmış ve modern periyodik sistemde elementler, “artan atom numaralarına” göre yatay ve düşey sütunlar hâlinde düzenlenmiştir
- Elementler artan atom numaralarına göre,sıralanır. Günümüzde bilinen yaklaşık 118 element vardır. 2015 yılına kadar 112 tanesi resmen kabul edilmiştir,
- 30 Aralık 2015’te ise 113, 115, 117 ve 118 atom nolu elementlerin resmi olarak kabul edildiği IUPAC tarafından açıklanmıştır.
Asya’da keşfedilen ilk element olan Nh ismini Nihon (Japoncada Güneşin doğduğu yer) kelimesinden, Mc Moskova (Moscovium) şehrinden, Ts ABD’deki Tennessee eyaletinden, Og ise Prof. Dr. Yuri Ogennessian’dan alıyor.
- 92 tanesi doğada bulunurken geri kalan 20 tanesi de da laboratuarlarda elde edilen yapay elementlerdir.
- Periyodik tabloda yatay sütunlara Periyot denir., Elementlerin artan atom numaralarına göre sıralandığı 7 tane periyot
bulunur. - Herhangi bir periyot boyunca soldan sağa doğru ilerledikçe, elementlerin özellikleri de yavaş yavaş değişir. Söz konusu bu değişim Periyodik Değişim
olarak adlandırılır.Her bir periyotta benzer değişim görülmesine ise Periyodiklikdenir.
Peryodik Cetvelde Gruplar
Periyodik tabloda dikey sütunlara Grup denir.Peryodik cetvelde 8 tane A grubu ,8 tane Bgrubu türü olmak üzere 16 tür grup vardır.Ama 18 tane dikey sütun vardır.8-B grubu 3 sütundan, diğer gruplar ise 1’er sütundan oluşmaktadır.
EK SÜTUNLAR
Lantanitler ve Aktinitlerin bulunduğu alttaki sütunlara İÇ GEÇİŞ ELEMENTLERİ veya EK SÜTUNLAR denir
- Bu iki yatay sütun, oldukça ince-uzun bir periyodik tabloyla karşı karşıya kalmamak için periyodik tablonun altında ek sütunlar olarak gösterilmiştir.
- Peryodik cetvelde 6.Peryot 3-B grubu elementlerine LANTANİTLER denir( 57La) Lantan ile başladığı için
- 6. periyotta 57La lantan ile başlayan dizi (atom numarası 57-71 olan elementler)
- Peryodik cetvelde 7.Peryot 3-B grubu elementlerine AKTİNİTLER denir( 89Ac)Aktinyum ile başladığı için.
- 7. periyotta 89 Ac aktinyum ile başlayan dizi (atom numarası 89-103 olan elementler)
- B Grubu elementlerine YAN GRUP ELEMENTLERİ ya da GEÇİŞ ELEMENTLERİ denir.
- A Grubu elementlerine de BAŞ (ANA)GRUP ELEMENTLERİ denir.