Atom Yarıçapı Karşılaştırma Sıralama Çözümlü Örnekler Sorular 

Atom Yarıçapı Karşılaştırma Sıralama Çözümlü Örnekler Sorular Peryodik Cetvel

Peryodik Cetvelde Atom Yarıçapı Değişimi

Atom Yarıçapı sağdan  sola artar mı yukarıdan aşağıya artar mı Peryodik  cetvelde nasıl değişir?

                Genel olarak Peryodik cetvelde;
          Sağdan Sola Atom Yarıçapı ARTAR
Yukarıdan Aşağıya  Atom Yarıçapı ARTAR

    Atom yarıçapı artar
         

Peryodik cetvelde;

Soldan Sağa Atom Yarıçapı Azalır
Aşağıdan Yukarıya  Atom Yarıçapı Azalır

                                                Atom yarıçapı azalır

9.SINIF KİMYA KAZANIM TESTLERİ ÇÖZÜMLERİ İÇİN TIKLA

Atom Yarıçapı Karşılaştırma Sıralama Çözümlü Örnekler Sorular 
Örnek:
₂He, ₁₀Ne , ₁₈Ar  atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

₂He, Des 2 ama 8A grubundadır..İSTİSNA….
Üçü de 8-A grubunda
Grup no ları aynı ise yani aynı grupta isler;
Katman sayısına bakılır
Katman sayısı büyük olanın olanın yarıçapı daha fazladır

₁₈Ar  > ₁₀Ne > ₂He  
8A       8A         8A
Ya da daha kısa bir şekilde;
Aynı grupta aşağıya doğru çap artar diyebiliriz
AYNI GRUPTA

Örnek:
₄Be, ₁₂Mg ,₂₀Ca   atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

Üçünün de sonu 2 ile biter ,Aynı grup demektir,2-A grubu
Alt alta gelirler.
Grupta yukarıdan aşağıya doğru yarıçap  artar
Yani aynı grupta katman sayısı fazla olanın yarıçapı daha fazladır
₂₀Ca >   ₁₂Mg   > ₄Be
4K         3K       2 Katmanlı
AYNI GRUPTA

Örnek:
₁₂Mg, ₁₆S ,₁₈Ar    atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

Üçü de 3 katmanlı yani 3. Peryotta
Aynı peryotta sağdan sola doğru yarıçap artar

←   ←     ←
Sola doğru yarıçap  artar
 ₁₂Mg> ₁₆S >₁₈Ar
AYNI PERYOTTA

Örnek:
₁₂Mg, ₁₃Al ,₁₈Ar   atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

Üçü de 3 katmanlı yani 3. Peryotta
Aynı peryotta sağdan sola doğru yarıçap artar

←   ←     ←
Sola doğru yarıçap  artar
 ₁₂Mg> ₁₃Al >₁₈Ar
2-A      3-A    8-A
AYNI PERYOTTA

NOT:
İyonlaşma enerjisindeki 2A 3A  ve 5A 6A istisnasına yarıçapta bakılmaz.
Φ Atom yarıçapı arttıkça doğal olarak atom çapı, atom hacmi  ve atom büyüklüğü de artar
ΦYukarda verilen maddelerle yalnızca AYNI GRUPTA veya AYNI PERYOTTA iseler karşılaştırma yapabiliriz.
Ama farklı peryotlarda iseler veya farklı gruplarda iseler   karşılaştırma yapamayız
Aşağıdaki kurallarla peryodik cetvelin herhangi bir yerindeki  atom veya iyonlarda  genel olarak karşılaştırma yapabiliriz

Atom Yarıçapları Karşılaştırma Atom Çaplarının ve Atom Hacimlerinin Kıyaslanması

»»  Katman sayısına bakılır,Katman sayısı büyük olanın çapı hacmi  va atom yarıçapı daha büyüktür..
₇N₁₀^-3:2.8.8    2 katmanlı  (2.peryot)

₁₉K₁₉: 2.8.8.1  4 katmanlı   (4.peryot)

₁₁Na₁₁:2.8.1     3 katmanlı (3.peryot)
               ₁₉K > ₁₁Na> ₇N^-3
»» Katman sayısı eşitse, değerlik elektron sayısına bakılır.

Değerlik elektron sayısı küçük olanın atom yarıçapı  daha fazladır.
₁₁Na₁₁ : 2. 8. 1 3 katmanlı  Des:1

₁₂Mg₁₂ : 2. 8. 2 3 katmanlı  Des:2

₁₆S₁₈^-2: 2. 8. 8 3 katmanlı     Des:8

Katman sayıları eşit (Hepsi 3 katmanlı) değerlik elektron sayısına bakılır.
Değerlik elektron sayısı büyük olan ₁₆S₁₈^-2 dir

₁₆S₁₈^-2 >₁₂Mg₁₂ >₁₁Na₁₁
»»Hem katman ve hem de değerlik elektron sayısı eşitse;
Proton sayısı küçük olanın atom çapı daha büyüktür. Ya da başka bir şekilde p/e oranı az olanın atom çapı daha büyüktür
Yani e başına düşen çekim arttıkça çap azalmıştır.Bu tür atom ve iyonlarda p/e oranına bakılır;
p/e oranı fazla ise Çekim daha fazla, çap daha az demektir..

₁₇Cl₁₈^{-1 :} 2. 8. 8   3 katmanlı     Des:8

₁₈Ar_18: 2. 8. 8      3 katmanlı     Des:8

₁₉K₁₈^{+1 :} 2. 8. 8  3 katmanlı      Des:8
      ₁₇Cl₁₈^-1 >₁₈Ar₁₈> ₁₉K₁₈⁺¹  Atom yarıçapı

p/e 17/18 < 18/18 < 19/18    Çekim kuvveti
p/e oranı en küçük olan p/e =17/18 çekimi en azdır, çapı da en büyüktür (₁₇Cl₁₈^-1 )

Örnek:
         ₁₁Na₁₀⁺>₁₂Mg₁₀²⁺>₁₃Al₁₀³⁺ Atom yarıçapları
p/e 11/10 =1,1 < 12/10=1,2 < 13/10 =1,3 Çekim Sıralaması
Çekimi en fazla olan p/e si en fazla olandır.yani 1,3 ile ₁₃Al₁₀³⁺dir
Çapı en fazla olan p/e si en az olandır.yani 1,1 ile ₁₁Na₁₀⁺

Örnek:
                  ₁₅P₁₈^-3 > ₁₆S^-2₁₈ > ₁₇Cl^-1₁₈ Atom yarıçapları

p/e         15/18 < 16/18 < 17/18 Çekim Sıralaması
p/e en küçük olan p/e =15/18 çekimi en azdır ,çapı da en büyüktür (₁₅P₁₈^-3)
₁₅Pl₁₈^-3 için 1 e başına düşen çekim kuvveti;
18e başına düşen 15 proton çekimi
1e başına düşen           x                   .
x=15/18 proton çekimi düşer

• p/e oranına her zaman bakılmaz izoelektronik atomlarda bakılır.

Bir atom elektron aldıkça çapı büyür. (- yüklü olursa)
X^-3 >X^-2 >X^-1 >X⁰

Elektron verdikçe çapı küçülür. (+yüklü olursa)
X⁰>X⁺¹ >X⁺² >X⁺³
   

₁₁Na₁₁  >  ₁₁Na₁₀⁺

     

₁₂Mg₁₂  > ₁₂Mg₁₀²⁺ 

   

Yük arttıkça atom çapı azalır
X^-3 >X^-2 >X^-1 >X⁰>X⁺¹ >X⁺² >X⁺³

Örnek:
Atom yarıçaplarını karşılaştırınız.

₁₆S₁₈^-2 >₁₆S_{16      17}Cl₁₈^-1 >₁₇Cl₁₇

₁₆S₁₈^-2 >₁₇Cl₁₈^-1 >₁₆S₁₆ >₁₇Cl₁₇

Örnek:
Atom yarıçaplarını karşılaştırınız.

₁₁Na₁₀⁺<₁₁Na_{11   12}Mg₁₀²⁺ <₁₂Mg_{12      13}Al₁₀³⁺ <₁₃Al_13
 11Na₁₁ >₁₂Mg₁₂ > ₁₃Al₁₃ > ₁₁Na₁₀⁺>₁₂Mg₁₀²⁺ >₁₃Al₁₀³⁺

Örnek:
Atom yarıçaplarını karşılaştırınız.
₁₁Na₁₁  >₁₂Mg₁₂  >  ₁₁Na₁₀⁺ >₁₂Mg₁₀²⁺ 
 

Atom Yarıçapı Çözümlü Örnek Sorular

Soru:
₄Be, ₁₆S, ₁₅P , ₁₉K atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

₁₆S ile  ₁₅P aynı peryotta
 
 ₁₅P  >₁₆S 
5-A   6A
Katman sayısı en fazla olanın yarıçapı en fazladır
  ₁₉K   > ₁₅P  >  ₁₆S >₄Be 

4K      3K      3K    2Katmanlı

Örnek:
₇N, ₈O , ₂₀Ca  atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

₇N ile ₈O aynı peryotta
            ₇N  > ₈O
5-A    6A
Katman sayısı en fazla olanın yarıçapı en fazladır
  ₂₀Ca   >   ₇N    > ₈O

  4K         2K       2Katmanlı

Örnek:
₇N_{, 9}F,  ₁₁Na, ₁₂Mg , ₁₉K  atom yarıçaplarını  karşılaştırınız.

₇N ile ₉F aynı peryotta, aynı katmanlı
            ₇N  > ₉F
5-A   7A
₁₁Na ile ₁₂Mg aynı peryotta aynı katmanlı
         ₁₁Na  > ₁₂Mg 
1-A   2A
Katman sayısı yani peryot nosu  en fazla olanın yarıçapı en fazladır
  ₁₉K  >  ₁₁Na  > ₁₂Mg  >   ₇N  > ₉F

4K        3K         3K        2K     2Katmanlı